Parc Maasresidence Thorn is gebouwd in 2022 en is dus eigenlijk nog superjong. Het resort is jonger dan zowat alle huizen en tuinen in de omgeving. Daarom lijkt het mij hoog tijd om ons pasgeboren resort wat bij te scholen over de geschiedenis van de regio. Ook voor de vakantiegasten die hier een weekje of twee verblijven is het misschien wel leuk om te leren over de miljoenen mensen die al duizenden jaren door dit gebied dwalen. Als je geen geschiedenis fan bent, heb je nu nog de kans om met een koud drankje en een sudoku naar MRT Beach te ontsnappen. Nee? Blijf je toch doorlezen? Verassend, maar oké. Ik zal het luchtig proberen te houden.
Er liggen een aantal oude en oeroude steden in de buurt van Thorn. Sommige stammen uit de middeleeuwen, andere uit de Romeinse tijd en weer andere uit een tijd die zelfs voor mensenheugenis ligt. Door de eeuwen en millennia heen heeft de mens allerlei prachtige dingen ontworpen en achtergelaten. Vandaag pleeg ik een historisch bezoekje aan Thorn, Weert, Roermond, Valkenburg en Maastricht. Ik wil jullie wat vertellen over het ontstaan van elke stad en hoe hun hedendaagse allure door de eeuwen heen is gevormd. Uiteraard benoem ik ook enkele intrigerende overblijfselen uit de geschiedenis die vandaag de dag nog te zien zijn. Nog niet in slaap gevallen? Oké mooi, daar gaan we dan!
In 990 stichtte Graaf Ansfried aan de rand van het moeras een benedictijnse abdij. In de eeuw die volgde, groeide Thorn uit tot een stift voor ongetrouwde vrouwen van hoge adel. Al gauw werd Thorn in de omliggende streken en vorstendommen bekend als pleisterplaats voor jonge adellijke vrouwen die werden klaargestoomd voor het huwelijk. Met de instroom van buitenaf groeide het plaatsje snel. In 1007 kreeg het markt- en tolrechten, en in de 13de eeuw werden stadsrechten verleend. Het stift werd rond 1150 officieel erkend als vorstendom en was daarmee het kleinste soevereine staatje in het Heilige Roomse Rijk.
Deze status behield het kleine staatje tot de bezetting van Napoleon in 1794. Met de opmars van de Fransen vluchtten alle adellijke dames, waardoor alleen de arme inwoners achterbleven. In die tijd werd belasting geheven op basis van raamomvang. De arme bevolking die in de grote, overgebleven huizen met grote ramen woonde, konden deze belasting helemaal niet betalen. Dus besloten ze de ramen dicht te metselen en hun bedrog onder een dikke laag witte kalk te verbergen. Zo kregen de gebouwen hun kenmerkende witte kleur. Sindsdien is het een trekpleister voor kunstenaars en toeristen, waardoor het kleine witte stadje tot op de dag van vandaag veel bezoekers trekt.
Historische bezienswaardigheden:
Roermond heeft zijn naam te danken aan zijn ligging tussen twee armen van de Roer. Door een gevonden offersteen uit de 3de eeuw na christus weten we dat de plek al in de Romeinse tijd bewoond was. Op de Christoffelberg, langs de handelsroute bij het water, ontstond door de eeuwen heen een nederzetting. Deze wordt in 1130 voor het eerst als 'Ruremunde' in oude geschriften genoemd Tijdens zijn strijd tegen de Hohenstaufen verwoestte keizer Otto IV de stad in 1213, maar gelukkig werd deze al in 1218 herbouwd, met de prachtige Munsterabdij als toevoeging. In 1232 kreeg Roermond stadsrechten en in de eeuwen die volgden werd de stad verder uitgebreid met onder andere muren en twee kloosters.
Tijdens de 80-Jarige Oorlog veroverde Willem van Oranje de stad, maar richtte daar zo’n groot bloedbad aan in het Kartuizerklooster, dat de bevolking de Spaanse Don Frederik zonder verzet binnenliet. In 1632 werd de stad weer door de Republiek heroverd. Tijdens de Franse bezetting wisselde Roermond meerdere keren van eigenaar, maar met het Verdrag van Londen in 1839 kwam de stad permanent in Nederlands bezit. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog lag Roermond enige tijd aan de frontlinie, waardoor 90% van alle gebouwen schade opliep. Zoals ze in het verleden al zo vaak hadden gedaan, herbouwden de inwoners van Roermond hun stad, waardoor wij tot op de dag van vandaag van het mooie verleden kunnen genieten.
Historische bezienswaardigheden:
Valkenburg – 3300 voor Christus
Vondsten van zo’n 5300 jaar oud tonen aan dat er in de prehistorie al mensen in Valkenburg woonden om vuursteen te winnen uit de mijnen. Ook zijn er overblijfselen van grote Romeinse villa’s, waaruit blijkt dat de plek toen ook best wel bekend was. In 1041 schonk de Duitse koning Hendrik III een aantal dorpen aan zijn nicht, waaronder het plaatsje Falschenberg. Dit is de eerste keer dat Valkenburg, voor zover wij weten, vernoemd wordt. Gosewijn I van Valkenburg bouwde rond 1075 het eerste kasteel van Valkenburg, maar deze werd in 1122 verwoest door Godfried I van Leuven. Het kasteel is daarna opnieuw gebouwd en werd door de eeuwen heen flink uitgebreid met extra torens, schildmuren en bijgebouwen. De burcht trok mensen uit de omgeving aan, waardoor er langzaam maar zeker een dorp aan de voet van de heuvel ontstond.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd Valkenburg veel belegerd en is er ook veel geleden. Toch hield het kasteel stand tot het rampjaar van 1672, waarin het door terugtrekkende Nederlandse troepen werd verwoest om te voorkomen dat het in Franse handen zou vallen. Tijdens de Kulturkampf in Duitsland heeft Otto van Bismarck een aantal kloosters in de regio gesticht. Ook werd er in 1853 een spoorlijn langs het plaatsje getrokken waardoor het stadje beter bereikbaar werd. De kasteelruïne, de kloosters en het dorpje werden al gauw populaire plekken voor toeristen. De eerste VVV van Nederland werd dan ook in Valkenburg opgericht.
Extra feitje: het eerste dodelijke auto-ongeluk van Nederland vond in 1901 plaats in Valkenburg.
Historische bezienswaardigheden:
Vroeger was het land in Limburg drassig, met veel plassen en moerassen. Tussen al dat water en modder stak een hoog, droog stuk land, oftewel een “waard”, uit. Je raadt het al, hiervandaan stamt de naam “Weert”. Dit stukje droge grond was in de prehistorie al bekend onder mensen. Dit weten wij omdat er een aantal prehistorische gereedschappen en urnenvelden uit de late bronstijd zijn gevonden. In een oorkonde uit 1062 werd Weert voor het eerst genoemd.
Tegen die tijd was het uitgegroeid tot een dorp dat op een knooppunt van wegen in het gebied lag. In 1306 werden alle rechten van Weert overgedragen aan de Heren van Horne, die in de daaropvolgende eeuwen het stadje hebben uitgebreid met onder andere Kasteel Nijenborgh, dat helaas in 1702 tijdens de Spaanse Successieoorlog helemaal is verwoest. De bekendste graaf van Horne was Filips van Montmorency, krijgsheer en deel van de Ligue der Groten (samen met Willem van Oranje), die in 1568 voor zijn verzet tegen de Spaanse inquisitie werd onthoofd. De naam ‘Filip’ of ‘Philip’ komt daarom nog veel voor op gebouwen en straten in Weert. Na de dood van Filips raakte de stad in verval, en bloeide pas op met de aanleg van de Zuid-Willemsvaart en de IJzeren Rijn-spoorweg.
Na de Eerste Wereldoorlog industrialiseerde Weert, en werden fabrieken langzaam belangrijker dan landbouw. Tijdens de Tweede Wereldoorlog maakte het stadje deel uit van de Peel-Raamstelling, een verdedigingslinie die bedoeld was om de Duitsers zo lang mogelijk tegen te houden. Toen de Duitsers doorbraken, is Weert geëvacueerd. Het stadje werd op 22 september 1944 uiteindelijk door de Britten bevrijd.
Historische bezienswaardigheden:
Maastricht behoort tot de steden die zich “de oudste stad van Nederland” mogen noemen. Opgravingen van stenen gereedschap zo’n 250.000 jaar oud duiden aan dat het gebied al heel lang bewoond is. De naam Maastricht komt waarschijnlijk uit het Latijnse Mosa Trajectum oftewel “doorwaadbare plaats in de Maas”. Maastricht lag aan een Romeinse brug, waardoor het toentertijd een belangrijke plek was. In tegenstelling tot de andere steden in deze blog, is de vroegmiddeleeuwse geschiedenis van Maastricht goed gedocumenteerd. De in 560 gebouwde Sint Servaaskerk, ook wel bekend als de oudste kerk van Nederland, had een bisschopszetel, waardoor Maastricht een machtscentrum binnen het Merovingische en Karolingische rijk was. In het jaar 1000 werd de stad onder het Kapittel van Sint Servaas en Onze-Lieve Vrouw flink uitgebreid. Hier heeft de stad veel van zijn gebouwen en monumenten te danken. Later is er onder Hendrik I van Brabant een stadsmuur gebouwd waar je tot op de dag van vandaag overheen kunt lopen.
Maastricht is in de daaropvolgende eeuwen slachtoffer geweest van veel gewelddadige botsingen om geloof, waardoor tijdens de beeldenstorm en de Spaanse Furie veel monumenten en mensen sneuvelden. In 1579 heroverde Alexander Farnese van Spanje de stad en in 1632 kwam Maastricht in de handen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Later, onder Frans bewind, zijn er nogmaals veel waardevolle schatten geplunderd, vernield of verkocht.
In 1814 werd Maastricht hoofdstad van de nieuwe provincie Limburg. In de 19de eeuw werd het vooral een industriestad, met veel glas-, kristal- en aardewerkproductie. De stad is tijdens de Tweede Wereldoorlog vier jaar, vier maanden en vier dagen in handen van de Duitsers geweest. Sindsdien is Maastricht flink gegroeid met tegenwoordig meer dienstverlening dan industrie. In 1992 kreeg de stad veel wereldwijde naamsbekendheid doordat het Verdrag van Maastricht, waarmee de Europese Unie werd opgericht, er werd getekend.
Historische bezienswaardigheden:
Ik vind het zo mooi dat de geschiedenis nog steeds met ons in het heden leeft door de verhalen en de schatten die bewaard zijn gebleven. De steden rondom ons resort hebben allemaal een eigen, uniek verhaal dat met trots gekoesterd moet worden. Het doet mij nadenken over de grond onder Parc Maasresidence Thorn. Wat was er voor ons? Kwam hier in de steentijd iemand om te jagen of vissen? Stond er ooit een verveelde prinses steentje te ketsen aan het water? Is hier een Britse of Belgische soldaat gesneuveld tijdens de bevrijding? Helaas is maar een klein deel van de geschiedenis bewaard gebleven en zullen we hier waarschijnlijk nooit de antwoorden op vinden. Parc Maasresidence Thorn is nog jong, met een hele korte geschiedenis, maar wie weet krijgen wij ook ooit een voetnoot in een of ander geschiedenisboek over de regio… de tijd zal het vertellen.
